Het concept blauwe maan is een new age idee dat uit de USA is over komen waaien.
De term blauwe maan verwijst “traditioneel” naar een “extra” volle maan, daar waar een jaar met normaal 12 volle manen in plaats daarvan 13 heeft. De referentie “blauwe maan” wordt toegepast op de derde volle maan in een seizoen met vier volle manen, waardoor de timing van de laatste maand wordt aangepast, zodat het volgende seizoen dat anders te vroeg zou zijn verwacht, wordt gecorrigeerd. Deze blauwe maan verschijnt elke twee tot drie jaar (om precies te zijn komt het zeven keer voor in de Metonische cyclus van 19 jaar).
In Nederland bestond overigens de terminologie blauwe maan ook voor de 13e maand niet, hoewel wij ook 7 jaren in elke cyclus van 19,6 jaar hebben met 13 manen.
In de uitgave van Sky & Telescope van maart 1946 werd de traditionele definitie verkeerd geïnterpreteerd, wat leidde tot het moderne idéé dat een blauwe maan een tweede volle maan is in een enkele zonnekalendermaand zonder enige seizoenskoppeling. Deze “verkeerde betekenis” van blauwe maan (als de tweede volle maan in een maand) verspreidde zich uiteindelijk over de wereld.
Vóór 1946 betekende een blauwe maan altijd iets anders. Het is ook nog steeds de vraag waar dan die traditionele benaming blauwe maan voor de 13e maan vandaan is gekomen.
New-age blauwe maan versus de traditionele blauwe maan die gekoppeld is aan de seizoenen
Ik heb het concept lang geleden in de Nederlandstalige Wikipedia gecorrigeerd en er is in 1999 een verklarend artikel over verschenen in het blad Sky & Telescope dat deze foute interpretatie ooit de wereld in heeft gezonden.
In 1999 Sky & Telescope admitted to its “blue Moon blooper,” an error that had crept onto the magazine’s pages 53 years earlier (see the March 1999 issue, page 52, and May 1999, page 36). Canadian folklorist Philip Hiscock and Texas astronomer Donald W. Olson helped us figure out how the 1946 mistake was made, and how the erroneous meaning of blue Moon (as the second full Moon in a month) eventually spread around the world. Before 1946, a blue Moon always meant something else.
Our 1946 writer made an incorrect assumption about how the term had been used in the Maine Farmers’ Almanac, where it referred to the third full Moon in a three-month season containing four. That happened in August 2005.
Er is nu geen weg meer terug. De bovenstaande twee concepten van blauwe maan worden respectievelijk als definitie 1a en 1b vermeld in de American Heritage Dictionary (bron: Houghton Mifflin Co., 4e editie, 2000 en Wikipedia).
Yolanda
Yolanda 